OTİZM İLE FARKLI YAŞAMLAR

OTIZM ILE FARKLI YASAMLAR
Otizm, ailelerin en zor yasam sinavlarindan..Çocukluk döneminin erken evrelerinde ortaya çikiyor. Sosyal etkilesim ve iletisim becerilerinde gerilik durumuna, sinirlilik haline ve tekrarlayici hareketlere sebep yaratiyor. Genetik faktörlerden tetiklendigi gibi, çevresel kriterlerden de etkileniyor.
Erken teshisin önemi çok büyük.
Üsküdar Üniversitesi NP Istanbul Beyin Hastanesi hekimlerinden, Çocuk ve Ergen Psikiyatri uzmani Doç. Dr. Emel Sari Gökten, Gen ve Transkraniyal Manyetik Stimülasyon tedavilerinin, otizm üzerindeki gelistirici yönlerini açikliyor;

OTIZM FARKLILIKTIR
Otizm, çocukluk sürecinde belirginlesir. Becerilerde kisitlilik, ögrenme güçlügü, koordinasyon eksikligi, algida daginiklik gibi davranis ve durumlarla ortaya çikan karakterize bir nöro-gelisimsel bozukluktur. Son yillardaki bilimsel yayinlarda prevalansinin 64 canli dogumda bir oldugu ile ilgili bilgiler mevcuttur.

GENETIK VE ÇEVRESEL ETKILER
Bir çocugun otizm belirtileri gösterebilmesi için genetik yapisinda sorunlu genleri barindirmasi gerekir. Ancak otizm, down sendromundaki gibi tek bir kromozomdaki sayisal eksiklik ya da fazlaliktan kaynaklanmaz. Izleri, çok daha fazla sayida ve çesitlilikte gen bölgesinin sorunlu çalismasi sonucunda olusur. Bu nedenle otizmi anne karnindayken saptamak mümkün degildir. Otizm belirtileri bazen bebek büyürken, çok erken safhalarda dikkat çekmeye baslar. Örnegin; bebek 3 aylikken anneyle göz temasi kurmasi ve gülümsemesi gerekirken bunlari yapamaz. 6-7 aylik oldugu halde hiç ses çikaramaz. 7 ay sonrasi yabanci kaygisi olusmasi gerekirken anne-baba ve yabancilara ayni reaksiyonlari verebilir. Bu ve benzeri süreçlere taniklik ediliyorsa otizm belirtileri erken dönemden itibaren baslamis demektir.

TAKIP ÇOK ÖNEMLI
Bir grup otizm tanili çocuk ise belli bir yas dönemine kadar tamamen normal bir gelisim gösterebilir.
Anne ve babayla zamaninda göz temasi kurmustur. Gülümsemistir. Hatta, tekli kelimeler söylemeye baslamistir. Ancak 1,5-2 yaslarindan itibaren içine kapanma hali ortaya çikmistir. Söyledigi kelimeleri unutmaya, göz temasi kuramamaya, anne-babasi ve diger çocuklara hiç tepki vermemeye dogru giden gerilemeyle karsilasilmistir. Otizm belirtileri ister baslangiçtan itibaren hakim olsun, ister sonradan ortaya çikmis olsun, ilgili gruba dahil olan çocuklar Otizm Spektrum Bozuklugu tanisi alir.

OTIZMLI ÇOCUKLARIN ILETISIMI
Otizm tanisi olan çocuklar göz temasini az kullanirlar. Seslendiginizde isimlerine tepki vermezler. Ya da duyarsiz kalirlar. Diger çocuklara olan ilgileri ve yakinliklari çok sinirlidir. Tekrarlayici davranislara bas vururlar. Kendi etrafinda dönme, kanat çirpma, oturdugu yerde sallanma gibi hareketleri sikça yaparlar.

SIDDETI VE YÖNETIMI
Otizm belirtileri her çocukta ayni sekilde gözlenmez. Bu bir spektrum bozuklugudur. Yani belirtilerin çesitliligi ve siddeti çocuktan çocuga farklilik gösterebilir. O yüzden her otizm tanili çocuk birbirinin tamamen benzeri degildir.

ERKEN TESHIS KAZANDIRIR
Otizm, tani koyup tedaviye yönlendirmede çok hizli davranilmasi gereken bir bozukluktur. Erken yasta tedaviye yönlendirilen çocuklarin tamamen tanidan kurtulma ihtimali bile vardir. Bu nedenle, çocugunuzda bu belirtilerden bir ya da birkaçini gördügünüzde vakit kaybetmeden bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmaniyla görüsmeniz gerekir. Otizm çekirdek belirtilerini iyilestirmede kullanilan bir ilaç henüz yoktur. O yüzden tedavide birincil olarak düsünülmesi gereken çözüm özel egitimdir. Otizmli çocuklarin birebir egitimle desteklenmeleri gerekir.

Özel egitimin yaninda konusma terapisi ve duyu bütünleme terapisi gibi ek tedavi yöntemlerinden yararlanilmasi fayda verir. Ilaçlar otizm belirtilerine eslik eden diger sorunlar için kullanilir. Bunlar uyku problemleri, dikkat daginikligi ve dürtüsellik, irritabilite dedigimiz huzursuzluk gibi davranis problemleridir.